Organisatie
Wij zijn een nieuwe erfgoedinstelling die recente en minder recente verhalen van gewone Nederlanders opdiept, analyseert, beschikbaar stelt voor exposities en zekerstelt voor volgende generaties. Wij zoeken lacunes op en vullen deze met persoonlijke verhalen via orale geschiedenis en egodocumenten. Wij vormen een team met ervaring, in zowel het bedenken als uitvoeren van vernieuwende erfgoedprojecten. Vaak speelt de stad Rotterdam daarin een rol. Als plek van waaruit men vertrok, geboren werd of op latere leeftijd terecht kwam. Vanuit een persoonlijke motivatie en gepassioneerde aanpak verbinden wij de naoorlogse geschiedenis van Rotterdam met de meer recente, die veel minder goed is ontsloten en in collecties is vastgelegd. Ons inziens van belang gezien de culturele en sociale transformaties die de stad sinds de jaren zeventig doormaakt. Met deze persoonlijke verhalen en de gekozen invalshoek, willen wij het bestaande erfgoedlandschap verrijken.
Stichting Heritage Retrievers is een erfgoedorganisatie gebaseerd op persoonlijke archieven, waarbij je aan de hand van foto’s, documenten en verhalen wordt meegenomen in familieverhalen. Unieke stukken worden opgenomen in collecties van het archiefwezen en daar onder de juiste omstandigheden duurzaam bewaard. De door beelden ondersteunde verhalen worden in online tentoonstellingen met elkaar gedeeld.
Over het belang van persoonlijke archieven
Geschiedenissen bevinden zich niet uitsluitend in zuurvrije dozen van archieven, in bibliotheken of museumdepots. Juist door te zoeken buiten de institutionele bewaarplaatsen worden verhalen gevonden die ons perspectief op de wereld verrijken. Archieven uit particuliere bron verbreden ons beeld van de samenleving als geheel. Inmiddels komt daar vanuit het institutionele archiefwezen steeds meer erkenning voor. Als erfgoedorganisatie staan we, samen met de institutionele archieven, voor het belang van archieven uit particuliere bron. Dat betekent voor die instituten het inzetten van meer mankracht, expertise en middelen, terwijl de archieven al grote druk ervaren door achterstanden bij het digitaliseren (en publiceren) van analoge archieven en moet het archiefwezen ondertussen ook blijven voldoen aan de eisen van de Archiefwet.
Publiek meenemen aan de hand van persoonlijke verhalen
Het is al langer gebruikelijk, dat mensen hun verhalen vertellen of dat verhalen verteld worden aan de hand van een persoon. Kennelijk kunnen we meegesleept worden door persoonlijk verhalen, ook als we die persoon nooit hebben gekend. In de erfgoedwereld wordt dat meer en meer overgenomen. Met individuele mondelinge geschiedenissen, ondersteund door systematisch verzamelde beelden en documenten, kan oral history telling doorontwikkeld worden als instrument voor communities om de eigen geschiedschrijving toegankelijk te maken en met elkaar te delen.
Het bovenwater halen
Op inzameldagen staan ervaren teams klaar om het materiaal te selecteren, te scannen, te metadateren, te annoteren en een overeenkomst over auteursrechtelijk gebruik overeen te komen. Hierna kan men het materiaal gelijk weer meenemen. Aan de hand van een vragenlijst interviewen we de aanbieders over waar en wanneer de foto’s zijn gemaakt, wie er staan afgebeeld en wat aanleiding was voor het maken van de foto (jubileum, verjaardag, vakantie, werk). Bij degenen die de foto’s aanleveren zal veel informatie bekend zijn die voor hen evident is, maar niet wordt uitgesproken. Daarover zullen onze interviewers moeten dóórvragen.
Zichtbaar maken
We delen de verhalen met elkaar in online tentoonstellingen, die gelinkt worden aan onze social media en erfgoed gerelateerde web portals. We hebben de ambitie om onze online tentoonstellingen aantrekkelijker en gebruiksvriendelijker te maken. Door deze beter vorm te gegeven en doorzoekbaar te maken. Af en toe zullen wij bij partners als musea ook offline tentoonstellingen organiseren. En bijeenkomsten met bijvoorbeeld live podcasts. De online en offline activiteiten moeten elkaar versterken.
Toevoegen aan Stadscollectie Rotterdam
Indien het zeer bijzonder materiaal betreft, zullen medewerkers van Stadsarchief Rotterdam de aanbieders vragen of zij bereid zijn het materiaal af te staan en aan de stadscollectie van Stadsarchief Rotterdam. Zodat dit materiaal veilig, duurzaam en onder de juiste klimatologische omstandigheden bewaard kan worden.
Verjonging
Wij richten onze programmering op content waar ‘oudere Rotterdamse jongeren’ tussen de dertig en vijftig jaar oud door getriggerd kunnen worden, door aandacht te gaan geven aan het erfgoed van die generaties. We onderzoeken, testen, evalueren, alles in samenwerking met de bestaande erfgoedwereld. Jongeren zijn vaak nieuwsgierig naar hun lokale roots. Zij realiseren zich vaak niet dat wat zij in hun jeugd in Rotterdam hebben meegemaakt, inmiddels ook lokaal cultureel erfgoed aan het worden is. Na het bouwen van een nieuwe stad in beton en baksteen volgde een nieuwe generatie die de stad ook in cultureel opzicht weer opbouwde. De stad zocht en vond een nieuwe identiteit. Een nieuwe generatie, divers, onderscheidend, innovatief op talrijke gebieden, de tijd vooruit en hard werkend.
Over tijden die de generatie X of patatgeneratie zelf in Rotterdam hebben meegemaakt. De jaren negentig zullen daarbij een cruciale rol in gaan vervullen. Tijden waarin zij tussen de 15 en 30 jaar oud waren. Een periode bepalend voor de rest van je leven. Je schooltijd, eerste liefde, eerste baantje, de buurt waar je opgroeide, muzikale herinneringen, politieke voorkeuren die je ontwikkelde. Ook de tijden van ontwikkeling van de Kop van Zuid, Erasmusbrug en Koopgoot, de komst van nieuwe culturele instellingen naar Rotterdam, de gabbercultuur, Nighttown, NOW&WOW. Het thema biedt heel Rotterdam mogelijkheden om in te haken.
Zo gaan we het verhaal van Erwin Delano Girigorie volgen die in 1989 in Rotterdam terecht kwam.
Erwin is make-up artist, drag queen, danser, entertainer, zanger, model, acteur, jurylid, mc, host bekend van tv en treedt op als artiest onder de naam GiGi. Hij werd geboren op Curaçao en was drie jaar oud toen hij als kind in zijn eentje op het vliegtuig werd gezet naar zijn moeder in Amsterdam. In 1979 verhuisde het gezin naar de Verenigde Staten, eerst naar New Jersey later naar Philadelphia. Waar hij studeerde aan de Philadelphia High School for the Creative and Performing Arts. In 1989 kwam hij in Rotterdam terecht. Hij beschrijft Rotterdam nu als een metropool met een dorpsgevoel, een beetje bitchy minnares, die toch vurig blijkt te zijn. Wij vroegen hem hoe hij zich kleedde en waar hij die kleren kocht. Dat hij naar de mellow events in Nighttown ging, door naar de gabberfeesten in Parkzicht, de MTC Parties van Ted Langenbach, NOW&WOW en de Gay Palace. We kwamen op het idee dat we een jongen zouden kunnen gaan casten met dezelfde maten en look als hij in 1989 had. Dat hij die jongen zou kleden in de stijl die hij in 1989 droeg met het zelfde haar als hij toen had. Dat zij naar aanleiding van het project met elkaar in gesprek zouden gaan over wat je beweegt als je rond die leeftijd in Rotterdam opgroeit. Hij daar verslag van gaat doen en een presentatie op een catwalk gaat geven. Dat hij dan ook andere karakteristieke Rotterdammers zou willen uitnodigen en zij ook een historisch evenbeeld van zich zelf zouden vinden en daarmee in contact zouden komen. Als hij nu door Rotterdam loopt ziet hij overal herinneringen. Van clubs, restaurants, gebeurtenissen en tradities die hij op al die plekken heeft beleefd en ervoer in de jaren 90. De vooruitgang vindt hij geweldig, maar toch denkt hij met weemoed terug aan “dat” Rotterdam. Als een multimedia tijdcapsule wil hij teruggaan naar dat vroegere Rotterdam. Een Rotterdam dat hij niet meer echt terug kan vinden in het stadsbeeld. Maar een Rotterdam die geboorte heeft gegeven aan de stad die het nu is geworden. Hij wil dat graag doorgeven en op zijn eigen manier gaan documenteren.
Van Impulsando naar Heritage Retrievers
In 2021 registreerde Evan van der Most het eenmansbedrijf Impulsando bij de Kamer van Koophandel met als activiteitenomschrijving: Het archiveren, het zichtbaar en het toegankelijk maken van persoonlijke geschiedenissen en het tot stand brengen van fora waar kennis en ervaring op dit gebied kunnen worden toegevoegd. Impulsando groeide in korte tijd uit tot een team en werd er voor financieringsaanvragen een stichtingsvorm noodzakelijk en werd besloten de activiteiten van Impulsando onder te brengen in een op te richten stichting. De gelegenheid werd aangegrepen om dit te doen onder de nieuwe naam Heritage Retrievers. Een naam die beter de missie van de organisatie uitdrukt.
De stichting heeft een raad-van-toezicht-model waarbij het beleid ontwikkeld en uitgevoerd wordt door de directie. De bestuurlijke verantwoordelijkheid ligt bij directeur bestuurder Evan van der Most en zakelijk directeur bestuurder Arthur Rikkelman. De leden van de raad van toezicht houden toezicht op het beleid en de uitvoering daarvan. De statuten voldoen aan de eisen die de Belastingdienst stelt aan een ANBI-status en aan de Governance Code Cultuur, de Fair Practice Code en de Code Diversiteit en Inclusie, die van toepassing zijn op de culturele sector. De raad van toezicht bestaat uit relatief jonge leden en leden die ruime ervaring hebben met toezicht houden. Daarnaast wordt een Commissie voor Advies opgericht, waar we met specifieke vragen terecht kunnen.
Doelstelling stichting
De stichting Heritage Retrievers stelt zich ten doel het vinden van, onderzoeken, beschrijven en verzorgen van alle soorten documenten en informatiestromen die betrekking hebben op particuliere levensverhalen, voorts deze documenten en informatiestromen op alle mogelijke manieren toegankelijk te maken voor een breed publiek, met een accent op het op aantrekkelijke wijze vertellen van verhalen over de persoonlijke geschiedenissen van personen en families in Nederland en zijn vroegere koloniën, buiten de kaders van de institutionele archiefwereld.
De stichting tracht deze doelstelling te realiseren door:
- Het zoeken naar nog verborgen of niet of slecht toegankelijke particuliere archieven die bestaan in de vorm van documenten, foto’s, audiovisuele materialen en dergelijk;
- Het beschrijven, inventariseren, metadateren van deze particuliere archieven;
- Het toegankelijk maken van deze archieven door (delen daaruit) online of fysiek tentoon te stellen of deze door anderen te laten tentoonstellen;
- Het toegankelijk maken van deze archieven door (delen daaruit) te publiceren, in boekvorm of anderszins, of deze door anderen te laten publiceren;
- Het zorgdragen van de overdracht van relevante particuliere archieven aan officiële archiefinstanties;
- Het bevorderen van belangstelling voor het vinden van en ontsluiten van particuliere archieven;
- Alle andere geoorloofde middelen.
- De stichting beoogt niet het maken van winst.
Samenstelling raad van toezicht; voorzitter Roberto Romello, penningmeester Laise Sanches, secretaris Robert Kuunders, Aziz Yagoub en Hugo Bongers.
Heritage Retrievers wordt financieel mede mogelijk gemaakt door de gemeente Rotterdam, Erasmusstichting, Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen, en Stichting Elise Mathilde Fonds.
